Tales from the Army.
Οι EatingOuters παραθέτουν τις εμπειρίες τους από το φαγητό κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής τους θητείας.
Ο Fratello
Κανονικά θα έπρεπε να περιοριστώ σε 150-200 λέξεις, το γεγονός όμως ότι ανήκω σε μια γενιά που λόγω της ελληνοτουρκικής κρίσης της δεκαετίας του ’70 υπηρέτησε 28 μήνες στο στρατό ξηράς, και δη στο πεζικό, με υποχρεώνει να γράψω πολλά περισσότερα.
Φαγητό στο στρατό λοιπόν. Για να το πω επιγραμματικά και να καταλάβει και η Tzia: not so bad. Ο στρατός εκείνη την εποχή χάριζε, και το εννοώ αυτό, εμπειρίες και συντροφικότητα, το τι είχε για φαγητό περνούσε γρήγορα σε δεύτερη μοίρα.
Την εποχή εκείνη παρουσιαζόμασταν σε συντάγματα νεοσυλλέκτων, η αφεντιά μου στο ένδοξο Σύνταγμα στην Κόρινθο, και περνούσαμε 40 αξέχαστες μέρες με συνεχείς ασκήσεις, χωρίς επισκεπτήριο μέχρι την ημέρα της ορκωμοσίας. Από το φαγητό εκείνης της εποχής θυμάμαι το φανταστικό breakfast: Ο πρώτος σου γέμιζε την καραβάνα με ‘’τσάι’’, ο επόμενος έριχνε μέσα μπόλικες ελιές για κολύμπι, κατόπιν έπιανες με το ελεύθερο χέρι ένα κομμάτι κουραμάνα (= ψωμί του στρατού), στο οποίο ο τελευταίος εξυπηρετητής κότσαρε μια γενναία μερίδα μαρμελάδα.
Θυμάμαι επίσης μια Κυριακή μεσημέρι που μας σέρβιραν γλυκό κανταΐφι και, πριν αποσώσουμε το βασιλικό γεύμα, χτύπησε έκτακτο προσκλητήριο, οπότε πολλοί έχωσαν αλλόφρονες το σπάνιο αυτό έδεσμα στην τσέπη του τζάκετ – ήταν βλέπετε και χειμώνας – για να το καταναλώσουν αργότερα. Το πώς έγιναν οι τσέπες με το σιρόπι που έσταζε μπορείτε να φανταστείτε.
Ακολούθησαν έξι ωραίοι μήνες στη Ροδόπολη όπου, όταν καλοκαίριασε, γεωργοί της περιοχής μάς καλούσαν να μαζέψουμε από τα μποστάνια τους τα καρπούζια που θα έμεναν αδιάθετα, να ‘ναι καλά όλοι τους. Το κάναμε μετά χαράς, μεταφέραμε τα καρπούζια στα ψυγεία του ΚΨΜ (= Κέντρο Ψυχαγωγίας Μονάδος) και τα απογεύματα αγοράζαμε έναντι 1 (μιας) δραχμής ένα ολόκληρο καρπούζι μπούζι (= κρύο), το ανοίγαμε αφήνοντάς το να πέσει στο τσιμέντο, τρώγαμε με το σουγιά την καρδιά και πετούσαμε το υπόλοιπο στα σκουπίδια. Εκτός στρατοπέδου θυμάμαι τις ωραίες και πάμφθηνες ταβέρνες του χωριού, όπου είχαμε την ευκαιρία να διαθέσουμε το αστρονομικό ποσό των 90 δραχμών του μηνιαίου μισθού μας.
Το υπόλοιπο μέρος της θητείας μου το πέρασα στο Πεντάγωνο, της Μεσογείων και όχι των ΗΠΑ, στο επίλεκτο Μεταφραστικό Τμήμα ως ο μοναδικός εν τω στρατεύματι στρατιωτικός διερμηνεύς-μεταφραστής γερμανικών. Εδώ το φαγητό ήταν ως προς την ποιότητα και ποσότητα από ανεκτό έως απροσδόκητα καλό, γιατί στην κουζίνα υπήρχαν εκπαιδευμένοι μάγειρες. Ζόρικα ήταν τα πράγματα, όταν πλησίαζε το Πάσχα. Φρικτή εμπειρία, ειδικά αν στην κλήρωση της Μεγάλης Πέμπτης ο κλήρος για τη ‘’διμοιρία εντέρων’’ έπεφτε στη διμοιρία σου. Έμαθα βέβαια έτσι να φτιάχνω κοκορέτσι, όμως την αποφορά των ρούχων μας μέχρι να πάμε σπίτι να τα πλύνουμε δεν θα την ξεχάσω ποτέ.
Από τότε έχουν αλλάξει πολλά, το ξέρω, κυρίως συντόμεψε η διάρκεια της θητείας. Υποθέτω όμως ότι οι αγγαρείες στα μαγειρεία και στη λάντζα μάλλον θα έχουν διατηρηθεί. Τι να γίνει, όλα για την πατρίδα!
Ο George G.
Υπηρέτησα τη θητεία μου τη δεκαετία του ’90 στην Πολεμική Αεροπορία, σε διάφορες μονάδες, σε διάφορες περιοχές της χώρας μας. Είχα την ευκαιρία να γευτώ φαγητό μαζικά παρασκευασμένο (Κέντρο Εκπαίδευσης στην Τρίπολη), πιο προσεγμένο για μεγάλη μάχιμη μονάδα (Σκύρο), μέχρι και μαγειρεμένο για μικρές ομάδες, 20-30 ατόμων (Αθήνα).
Να αναφέρω ότι σε καμιά περίπτωση δεν μας έλειψε το φαγητό: Πρωινό, προάριστο (σνακ γύρω στις 10 το πρωί), μεσημεριανό, βραδινό, πάντα σε επαρκείς ποσότητες και στην ώρα του!
Όλοι μας ήμασταν χορτάτοι!
Όσον αφορά στην ποιότητα: Χμμμ…
Μεγάλες διαφορές!
Στις μεγάλες μαζικές μονάδες με πρώτες ύλες μέτριας προς καλής ποιότητας συνήθως γευόμασταν μέτρια προς καλά φαγητά…
Στις πιο μικρές μονάδες έπαιζε πολύ σημαντικό ρόλο ο μάγειρας: Αν τύχαινε να έχουμε μάγειρα στρατεύσιμο που να είχε αποφοιτήσει από σχολή μαγειρικής, όλα καλά, αλλιώς…
Επιτρέψτε μου να κλείσω αναφέροντας το πιο αποτυχημένο και το πιο νόστιμο φαγητό που γεύτηκα στους 20 μήνες της θητείας μου. Μάλιστα ήταν μαγειρεμένα από τον ίδιο μάγειρα με διαφορά δύο ημερών: Μεγάλη Παρασκευή, προσπάθησε να βράσει φασόλια πιάζ… Μετά από 10 ώρες βράσιμο ήταν σαν πετραδάκια, τα δοκιμάσαμε και περάσαμε τη μέρα μας με ψωμί και ταραμοσαλάτα. Δύο μέρες μετά μας αποζημίωσε ετοιμάζοντας ένα πεντανόστιμο αρνάκι στον φούρνο με κυδωνάτες πατάτες και ένα αφράτο τσουρέκι για τον καθένα μας!
Ο Jim
‘’Τι να πούμε και εμείς που περάσαμε τόσα’’.
Λαϊκό άσμα των 70ς, που στην ουσία υποδηλώνει το ‘’έλα παππού μου να σου δείξω τα αμπελοχώραφα σου’’.
Ο πιο ειδικός να μιλήσει για το φαγητό του Στρατού είναι ο υποφαινόμενος. Το γιατί το γνωρίζουν όσοι έχουν ρίξει μια ματιά στο βιογραφικό μου. Οπότε δώστε βάση και κρατήστε σημειώσεις…
Ο Στρατός αποτελεί έναν οργανισμό που ειδικά τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως καλοκουρδισμένο ρολόι τοίχου. Αυτά τα τεράστια που κάθε ακριβώς, βαράνε συνοδεία κούκου. Ως οργανισμός λοιπόν δεν έχει στις τάξεις του, μόνο άξια και άριστα στελέχη που ενδιαφέρονται για το προσωπικό τους. Ένα το κρατούμενο.
Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, χτύπησε και τον Στρατό άρα περιόρισε τις δαπάνες στα πάντα. Δύο τα κρατούμενα.
Ο βασικός παράγοντας παρασκευής ενός πολύ καλού φαγητού ανεξαρτήτου μερίδων, είναι η δημιουργικότητα, η όρεξη και η μαγειρική ευφυΐα του μάγειρα. Δεν είναι απαραίτητο να έχει τελειώσει σχολή chef. Φτάνει να θέλει, να πιάνει το χέρι του και να ξέρει να διαβάζει. Με το εγχειρίδιο ‘’Μαγειρική Στρατού’’, κάνεις ‘ότι τραβάει η όρεξή σου.
Ναι ξέρω, θα μου πείτε ιστορίες για υγρό αδιευκρίνιστου χρώματος και γεύσης (τσάι), τούβλο φούρνου (ομελέτα), γκοτζίλα σκέτο (μοσχάρι μακράς κατάψυξης) ή σε βάλτο (φρικασέ), γαλέτα που σπάει μόνο με καλέμι και ψάρι που κάθε Παρασκευή τάιζε όλες τις γάτες της περιοχής. Πολύ ωραία τα έχω δοκιμάσει.
Έχω δει όμως και όλο το Τάγμα, να σηκώνεται πριν το εγερτήριο, για να πιάσει σειρά και να δοκιμάσει στο πρωινό την –ότι θες βάλε- ομελέτα του μάγκα κληρωτού μάγειρα, που την έκανε επί τόπου στην πλάκα μαγειρέματος.
Έχω φάει φανταστικό γλυκό ‘’μωσαϊκό’’, ‘’τούβλο’’ ή ‘’σαλάμι’’ με σπασμένες γαλέτες, που αν δεν έβλεπα την παρασκευή του δεν θα πίστευα από τι είναι φτιαγμένο.
Έχω δει στρατιώτη που χρίστηκε μάγειρας ελλείψει άλλου, με μαγειρική εμπειρία από ταχυφαγείο γνωστής αλυσίδας, να κάνει παπάδες με το ψάρι, να παρουσιάζει φωτογραφικά πιάτα και να του λένε οι συνάδερφοί του να τους κρατήσει μια μερίδα ακόμα.
Έχω ακούσει γιατρό από τον οποίον περνούσαν ποιοτικό έλεγχο οι προμήθειες στρατοπέδου, να λέει έκπληκτος βλέποντας τσιπούρες και γουρουνόπουλα, ‘’καλά τι τρώτε σε αυτή τη Μονάδα;’’
Ναι για τον ΕΣ μιλάω και όχι για πολυεθνικό στρατό. Έχω φάει σε φουρνοβάρελα, σε μαγειρεία εκστρατείας παλαιού και νέου τύπου, σε κανονικά μαγειρεία απλά και σύγχρονα. Έχω φάει φαγητό από μάγειρα σχεδόν όλων των εθνικοτήτων. Μπορώ να πω μετά βεβαιότητας ότι μετά των Ιταλών που το έχουν στο πετσί τους οι Έλληνες κληρωτοί ή επαγγελματίες μάγειρες του ΕΣ είναι με διαφορά οι καλύτεροι.
Όποιος ισχυρίζεται ότι δεν έφαγε καλά στον στρατό – εκτός ελαχίστων περιπτώσεων – θα πρέπει να το κοιτάξει. Ή δεν πέρασε καλά στον στρατό και βγάζει απωθημένα, ή ανέχτηκε τον χ στρατιώτη ο οποίος εκμεταλλεύτηκε καταστάσεις και πήρε την ειδικότητα του μάγειρα για να περάσει καλά.
* Όλες οι φωτός απεικονίζουν πιάτα, που παρασκευάστηκαν εντός στρατοπέδων, από κληρωτούς ή επαγγελματίες οπλίτες με ειδικότητα μάγειρα.